Προσθέτοντας ξύλα στα ενυδρεία μας, χαρίζουμε τόσο αισθητικά οφέλη σε αυτό όσο και ευεργετικά στα ψάρια και τους λοιπούς ζωντανούς οργανισμούς που φιλοξενούμε σε αυτά. Σε πολλά ενυδρεία (φυτεμένα, Αμαζονίου, κοινωνικά ελαφρά φυτεμένα κ.τ.λ.), το ξύλο αποτελεί ένα βασικό στοιχείο της διακόσμησής του και θα αλλάξει αισθητά την εικόνα τους. Η προσθήκη ξύλων θα χαρίσει ένα πολύ όμορφο τόνο σε ένα ενυδρείο καθώς αποτελεί φυσικό υλικό και θα δώσει στο ενυδρείο μας την αίσθηση του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο ζουν τα ψάρια μας. Ο συνδυασμός του ξύλου με τα φυτά δε, είτε δεμένα πάνω τους, είτε γύρω από αυτά, δημιουργεί πολύ όμορφες αντιθέσεις, αισθητικές και χρωματικές. Τα ξύλα θα προσφέρουν σε πολλά είδη ψαριών ένα μέρος για να ζήσουν ή να καταφύγουν βρίσκοντας ασφάλεια σε μια στιγμή που υπάρχει ένταση κάποιων ειδών ή στα μικρότερα είδη για αν προστατευτούν από τα μεγαλύτερα και πιο επιθετικά. Μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως σημείο ωοτοκίας για πάρα πολλά είδη ψαριών, καθώς πάνω στην επιφάνειά τους θα εναποθέσουν τα αυγά τους την περίοδο της αναπαραγωγής. Τα ξύλα, μέσω της άλγης που θα αναπτυχθεί πάνω σε αυτά, θα προσφέρουν τροφή σε σαλιγκάρια, γαρίδες, οργανισμοί γνωστοί ως «aufwuchs» αλλά και τα ίδια θα προσφέρουν τροφή σε μερικά είδη γατόψαρων (ξυλοφάγοι pleco). Σε πολλές περιπτώσεις και ανάλογα με το είδος του ξύλου, θα μεταβληθεί η χημεία του νερού, βοηθώντας πολλές φορές να επιτύχουμε τις σωστές παραμέτρους του νερού για τα είδη που έχουμε επιλέξει. Φυσικά αυτό δεν είναι αρκετό αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και ειδικά στα μικρά ενυδρεία με αρκετά ξύλα που εκκρίνουν πολλές τανίνες και χουμικά οξέα, αποτελούν μια σημαντική βοήθεια προς αυτό το σκοπό. Όλα τα ξύλα περιέχουν τανίνες που είναι οργανικές ενώσεις που τα προστατεύουν από τους μύκητες και τις ασθένειες. Όταν το ξύλο εισαχθεί στο νερό, οι τανίνες που θα απελευθερωθούν σε αυτό, θα προκαλέσουν πολύ ελαφριά πτώση του pH. Η πτώση αυτή σχεδόν πάντα είναι ανεπαίσθητη σε ένα ενυδρείο που δεν έχει πολλά ξύλα και δη εκείνα τα είδη που αποβάλλουν πολλές τανίνες και άσκοπα αρκετοί χομπίστες βασίζονται στα ξύλα ώστε να μειώσουν το ph και να διατηρήσουν ψάρια που απαιτούν τέτοιες συνθήκες νερού. Επιπλέον οι τανίνες θα δώσουν στο νερό ένα χρώμα σκούρο, καφεκίτρινο, σαν τσάι κάτι που επιθυμούν να πετύχουν όσοι διατηρούν ενυδρεία που προσομοιάζουν το νερό του Αμαζόνιου (black water) κυρίως.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι ξύλου που διατίθενται από τα καταστήματα, τα οποία είναι κατάλληλα για διακοσμητική χρήση στο ενυδρείο μας. Η αγορά από έναν εξειδικευμένο πωλητή, θα διασφαλίσει ότι το ξύλο που επιλέξατε είναι κατάλληλο για το σκοπό αυτό αλλά εάν αφιερώσετε λίγο χρόνο για να διερευνήσετε τα κατάλληλα είδη, μπορείτε να συλλέξετε ένα ξύλο από τη φύση, γλιτώνοντας τα περιττά έξοδα καθώς τα ξύλα που διατίθενται στα pet shops είναι αρκετά τσιμπημένα στη τιμή.
Μερικά από τα πιο κοινά είδη ξύλου που διατίθενται στο εμπόριο για χρήση στο ενυδρείο μας, είναι τα παρακάτω:
Bogwood
Ένα πραγματικό bogwood είναι σχεδόν σπάνιο πλέον να βρεθεί στο εμπόριο, λόγω της τιμής του. Αντί αυτού, οι έμποροι προσφέρουν διάφορους τύπους ξύλου που έχουν στεγνώσει σε εξωτερικούς χώρους χωρίς τη διαδικασία συντήρησης του πραγματικού bogwood και μοιάζουν αρκετά με αυτό.
Θα το βρούμε σε πολλά σχήματα και μεγέθη, έχει συνήθως σκούρο καφέ ή ακόμα και μαύρο χρώμα και είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε τανίνες. Προσφέρει κρυψώνα για πολλά είδη λόγω του μεγέθους και του σχήματός του και βοηθά στη δημιουργία φυσικών ορίων για τα εδαφικά/περιοχικά ψάρια, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σημείο για την προσάρτηση φυτών όπως Java Moss, Java Fern και Anubias, βελτιώνοντας περισσότερο την αισθητική του ενυδρείου μας. Το Bogwood περιέχει πολλές τανίνες (οργανικό υλικό) που θα «περάσουν» στο νερό μας, δίνοντας σε αυτό το χρώμα τσαγιού. Αυτό είναι απολύτως ακίνδυνο και στην πραγματικότητα, μερικοί χομπίστες το βρίσκουν πολύ επιθυμητό όταν προσπαθούν να δημιουργήσουν τις συνθήκες του μαύρου νερού (black water) του Αμαζονίου κλπ. Αν το σκούρο χρώμα μας ενοχλεί στο νερό, η προσθήκη ενεργού άνθρακα στο φίλτρο, θα βοηθήσει αρκετά. Μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε την ποσότητα της τανίνης που βγαίνει στο νερό του ενυδρείου σας, αν το αφήσετε για μία έως τέσσερις εβδομάδες σε έναν κουβά με νερό, το οποίο θα αλλάζετε κάθε μέρα, μέχρι κάποια στιγμή να το δείτε διαυγές. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ωστόσο ότι οι τανίνες αναφέρεται ότι δρουν ως ένα πολύ ήπιο μυκητοκτόνο με αντιβακτηριακές ιδιότητες.
Το Bogwood προέρχεται από διάφορα είδη δένδρων όπως δρυς και πεύκο με χρώματα που ποικίλλουν από πλούσιο κοκκινωπό (πεύκο) έως μαύρο (δρυς) με αποχρώσεις σκούρου καφέ.
Mopani
Red moorwood
Ένα μειονέκτημα είναι ότι μπορεί να είναι πολύ πιο ακριβό από άλλους τύπους ξύλου αλλά πολλά κομμάτια δικαιολογούν την αυξημένη τιμή τους λόγω μόνο της ιδιαίτερης ομορφιάς τους. Δεν αποβάλλουν τόσες τανίνες όσο άλλα ενυδρειακά ξύλα, χρειάζεται όμως πολυήμερη παραμονή στο νερό για να εξασφαλίσουμε ότι θα μείνει βυθισμένο χωρίς βοήθεια (πέτρες κτλ).
Driftwood
Savanna Wood
Το ξύλο αυτό ξεχωρίζει με τα περίεργα σχήματα και τα προεξέχοντα κλαδιά του. Δεδομένου ότι αυτό το Αφρικάνικο ξύλο είναι αρκετά βαρύ, συνήθως βυθίζεται αμέσως και παραμένει ασφαλές στη θέση του χωρίς βοήθεια (πέτρες). Σε συνδυασμό με φυτά και άλλα φυσικά υλικά όπως πέτρες, θα είστε σε θέση να δημιουργήσετε όμορφα και μοναδικά aquascapes. Το ξύλο φθάνει εντελώς καθαρό, που σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως στο ενυδρείο σας χωρίς να το επηρεάσει με κάποιο τρόπο.
Mangrove Wood
Sumatran Driftwood
Marsh Root
Azalea root
Συλλογή από τη φύση και προετοιμασία ξύλου για χρήση στο ενυδρείο σας:
Είναι απολύτως ασφαλές να συλλέγετε ξύλο από τη φύση και να το χρησιμοποιείτε σε ένα ενυδρείο. Απλά φροντίστε να εντοπίσετε σωστά το δέντρο/είδος και να προετοιμάσετε σωστά το ξύλο. Είναι προτιμότερο να συλλέγουμε ξύλα από σημεία όσο πιο απομακρυσμένα γίνεται από το αστικό περιβάλλον, όπου δεν υπάρχουν κοντά εργοστάσια και γενικά βιομηχανικές περιοχές. Αναζητήστε νεκρά/ξερά κομμάτια χωρίς μούχλα, σήψη ή μύκητες. Πρέπει να αποφύγουμε όλα τα φρέσκα ξύλα, καθώς θα σαπίσουν και θα αποσυντεθούν μέσα στο ενυδρείο μας. Αν βρείτε ένα ξύλο που σας αρέσει και δεν είναι νεκρό, μπορείτε να το αποξηράνετε στο φούρνο σε χαμηλή θερμοκρασία για πάρα πολλές ώρες αλλά να προσέξετε να μη καεί. Πριν το βάλουμε στη γυάλα μας, θα πρέπει να το τρίψουμε σε όλη του την επιφάνεια με μια συρμάτινη βούρτσα, ώστε να απομακρύνουμε βρωμιές που έχουν συσσωρευτεί πάνω του. Στη συνέχεια το αποφλοιώνουμε και αν δυσκολευτούμε, το βυθίζουμε σε νερό ώστε ο φλοιός να αποκολλάται πιο εύκολα. Δε χρησιμοποιούμε απορρυπαντικά, καθώς το ξύλο είναι πορώδες υλικό και ίχνη του απορρυπαντικού θα μεταφερθούν στο ενυδρείο μας. Στη συνέχεια μπορούμε (επιβάλλεται θα έλεγα) να βράσουμε το ξύλο μας καθώς με αυτό τον τρόπο σκοτώνουμε σπόρους άλγης ή μύκητες που μπορεί να υπάρχουν στην επιφάνειά του και θα μεταφερθούν και θα αναπτυχθούν ακολούθως στο ενυδρείο μας.
Στη συνέχεια θα μουλιάσουμε το ξύλο μας ώστε να βαρύνει και να μην επιπλέει στο ενυδρείο. Στην περίπτωση ξύλων όπως το Mopani και το Savanna που είναι βαριά, δε χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια, καθώς πολύ σύντομα θα βυθιστούν άλλα πιο ελαφριά ξύλα απαιτούν πολλές ημέρες για να βυθιστούν (χαρακτηριστικό παράδειγμα μέλους του φόρουμ μας που κατάφερε να βυθίσει το ξύλο της σε 5 μήνες!!!). Επιπλέον, με το μούλιασμα του ξύλου εκτός ενυδρείου, μειώσουμε την απελευθέρωση τανίνων στο νερό του ενυδρείου είτε για να γλιτώσουμε τυχόν μείωση του pH, είτε για να αποφύγουμε το σκούρο νερό που αυτές δημιουργούν. Σε κάθε περίπτωση και πρέπει να αλλάζουμε τακτικά το νερό στο δοχείο που μουλιάζουμε το ξύλο. Αν επιλέξουμε να βάλουμε το ξύλο κατευθείαν στο ενυδρείο χωρίς αν το μουλιάσουμε, θα πρέπει να το σταθεροποιήσουμε με κάποιο τρόπο ώστε να αποφύγουμε την μετακίνησή του λόγω της άνωσης, διαδικασία κατά την οποία συνήθως χρησιμοποιούμε πέτρες, τις οποίες τοποθετούμε προσεκτικά πάνω στο ξύλο για να το κρατούν βυθισμένο. Λίγες μέρες μετά την εισαγωγή του ξύλου στο ενυδρείο μας, θα διαπιστώσουμε στην επιφάνειά του κάποιο είδος μύκητα, με την μορφή άσπρου χνουδιού ή βλέννας. Είναι κάτι εντελώς φυσιολογικό, καθόλου ανησυχητικό και θα φύγει από μόνο του αλλά αν θέλουμε, μπορούμε να αφαιρέσουμε το ξύλο και να το καθαρίσουμε μηχανικά (τρίψιμο με μια βούρτσα κάτω από τρεχούμενο νερό ή ακόμα και με το χέρι με προσοχή ώστε να μη τραυματιστούμε από σκλήθρες, μικρά κλαδάκια, αιχμηρά σημεία κτλ).
Ο καλύτερος χρόνος για τη συλλογή των ξύλων που θα εισάγουμε στα ενυδρεία μας είναι αργά το καλοκαίρι. Πηγαίνετε σε ένα φυλλοβόλο δάσος και ψάξτε για οξιά και βελανιδιές. Αυτή την περίοδο του έτους, τα μεγαλύτερα δέντρα ρίχνουν τα κλαδιά τους για να προστατευθούν από την αφυδάτωση. Αυτά τα κλαδιά είναι συνήθως ξερά και έχουν πέσει πρόσφατα, έτσι δεν έχουν αρχίσει να σαπίζουν. Το ξύλο δρυός επίσης, μπορεί να συλλεχθεί και να προετοιμαστεί για χρήση στο ενυδρείο σας. Τα ξύλα που ξεβράζονται σε μια παραλία μπορούν να μπουν στο ενυδρείο με ρίσκο πάντα και σίγουρα δεν πρόκειται να έχουν παθογόνους οργανισμούς που μπορούν να μολύνουν ψάρια γλυκού νερού. Ωστόσο, υπάρχουν πιθανότητες να επιπλέουν στον ωκεανό για μήνες ή και αρκετά χρόνια, οπότε δεν πρόκειται να βυθιστούν σύντομα στη γυάλα μας, επομένως προτείνεται να μην καταφύγετε σε ένα τέτοιο μέρος για να βρείτε ξύλα. Εάν βρείτε ωστόσο ένα κομμάτι που σας αρέσει και θα θέλατε να το δοκιμάσετε, καλύψτε το πλήρως μέσα σε κουβά με γλυκό νερό για περίπου ένα μήνα. Εάν βυθιστεί μετά από αυτό το χρονικό διάστημα, ίσως είναι κατάλληλο για χρήση αλλά υπάρχει περίπτωση να διατρέχετε έναν άγνωστο κίνδυνο που θα πρέπει να λάβετε υπόψη …. μπορεί να περιέχει ρύπους, όπως πετρέλαιο, οπότε αν δεν είστε σίγουροι για την προέλευσή του, μπορεί να μην είναι και τόσο σοφή επιλογή.
Κατάλληλα ξύλα για χρήση σε ενυδρείο: δρυς, οξιά, σημύδα, κερασιά, μηλιά, αχλαδιά, συκιά, καστανιά, πλάτανος, αμυγδαλιά, πουρνάρι και αμπέλι.
Ακατάλληλα ξύλα για χρήση σε ενυδρείο: Κυπαρίσσι, κέδρος, έλατο, πεύκο, πασχαλιά, αγριοκαστανιά, καρυδιά.
Θα παρακαλέσω στα σχόλια να διορθώσετε ή συμπληρώσετε ότι επιθυμείτε.
.
